Waarom oude techniek bestuderen?

Waarom oude technieken bestuderen?

  • Dat is een terechte vraag. Het is zeker makkelijker om te conformeren aan de huidige eisen van de industrie.

Analytisch & probleemoplossend denken

  • Ten opzichte van 2000 jaar geleden is de werking van ons geheugen weinig geëvolueerd, en vertonen het analytisch & probleemoplossend denken van vroeger en nu verrassende parallellen.
  • Hoe bouw je een torsiekatapult zonder de onderliggende fysische wetten van traagheid en versnelling te kennen? Dezelfde vraag geldt voor de metaalbewerking en haar onderliggende chemische processen.
  • Ondanks de beperkte middelen en kennis werden toch ambitieuze doelen bereikt. Een Grieks/Romeinse ingenieur/architect was, gedreven door noodzaak, heel pragmatisch aangelegd.
  • Momenteel staat de kenniseconomie van Europa voor de grote uitdaging om een antwoord te vinden op de bikkelharde competitie met de lageloonlanden. Een pragmatische aanpak zal daarbij van belang zijn.

Deze amfoor vond een tweede leven als ​bocht van 90 graden in een waterleidingsysteem.

Een waterleiding werd aangesloten op de opening bovenaan de amfoor. Een andere leiding, dwars op de voorgaande, werd aangesloten op de opening in de buik van de amfoor (Musée Départemental Arles Antique, Arles, Frankrijk).

Zucht naar macht: impact op onze omgeving

  • De mens heeft geen ingebouwd kompas voor natuurbehoud. Zijn honger naar macht voedt de hebzucht en kortzichtigheid, en als woorden en manipulatie het machtsdoel niet bereiken, dan zal een oorlog de kas van de technologische innovatie spijzen.
  • Zelfs na meer dan 2000 jaar is misbruik van natuurlijke hulpbronnen in de oudheid nog steeds zichtbaar. In Las Medulas (Spanje) werd honderden jaren lang aan goudwinning gedaan en de impact daarvan staat nog steeds in het landschap gegraveerd (zie foto onderaan). Ook de onstilbare honger naar hout van de metaalindustrie en de daaraan gekoppelde ongebreidelde houtkap tekent nu nog steeds het Griekse vasteland.
  • Een van de prille voorvechters van een ecologisch evenwicht tussen de mens en zijn levende thuisplaneet was Jacques-Yves Cousteau. Hij verwoordde treffend de kern van het probleem:

Niet de vindingen van de wetenschap of de industrie zijn verantwoordelijk voor de vreselijke dreiging die nu op de mens en zijn omgeving drukt, maar de lichtvaardige en onzorgvuldige wijze waarop ze worden toegepast.

Indeling vakgebieden

  • We worden soms zo met onze neus in de boeken gedrukt, dat we vergeten hoe arbitrair die indeling volgens vakgebieden is.
  • De enige toepassing voor complexe wiskunde was voor lange tijd de astronomie, en daarom werden ze als 1 vak gezien. Door de groeiende hoeveelheid toepassingen van de complexe wiskunde (zeg maar een explosie in onze moderne tijd) werd het ontkoppeld van de astronomie.
  • Astrologie (het toekennen van betekenis aan astronomische observaties) en astronomie (het maken van objectieve astronomische observaties) zijn in de loop van de tijd aparte vakgebieden geworden.
  • Omwille van het arbitraire karakter van de vakgebieden en de evoluties van kennis doorheen de eeuwen, kreeg dit didactisch project al snel een interdisciplinair karakter. De meeste antieke wetenschappers waren overigens heel veelzijdig.

Culturele lijm

  • Veel Europese landen delen de band met de antieke oudheid. Geboren uit het neoclassicisme vonden monumentale openbare gebouwen hun inspiratie in het antieke erfgoed, zoals bijvoorbeeld de 'Sint-Jacob-op-Koudenberg' in Brussel en het 'Universitair Museum/aquarium' in Luik. Ofwel werden restanten van een antiek gebouw geïntegreerd in een nieuw gebouw, zoals bij de 'Santa Maria sopra Minerva' kerk in Assisi (Italië) die als facade een deel van de de Tempel van Minerva omvat.
  • Het is omwille van het technisch vernuft dat de restanten van de bouwwerken van weleer nog steeds tot onze verbeelding spreken. Deze stille stenen getuigen vormen een ankerpunt tegen de vluchtigheid van ons gemeenschappelijk cultuurerfgoed.

Evolutie denkpatronen

  • In wetenschap is een waarheid een waarheid tot ze weerlegd wordt door een andere waarheid.
  • De Grieken geloofden in de kleinste bouwstenen van het leven (atoms) en dat de vorm van deze deeltjes geinspireerd was op perfecte geometrie van de Platonische figuren. Toen ik op de schoolbanken zat was het kleinste deeltje het atoom, later werd dat de quark.
  • Euclides werd buitenspel gezet toen het plat tweedimensionaal vlak in de Euclidische meetkunde werd vervangen door hyperbolische meetkunde (met meerdere peetvaders, waaronder Lobatsjevski) en later door elliptische meetkunde (Riemann).

Zomaar

  • Omdat het leuk en creatief is ;-)